LENGA E NATURA NÒSTRAS
|
CLASSIFICACION DELS V ÈRBS DINS LOS TRES GROPS
Los tres grops de conjugasons se pòdon caracterizar coma: A- TEMATICA: vocala -a- dins una granda part de la conjugason entre radical e desinéncias. infinitiu totjorn en "-ar". B- SUFIXADA: sufix -iss-, -igu-, -isc-, dins la màger part de las formas entre radical e desinéncias. infinitiu totjorn en "-ir". C- RADICALA: las desinéncias s'apondon drech als radical1, radical2, radical3.infinitiu variable en "-re", "-er" tonic e atòn, "-ir". De costuma, los vèrbs que presentan de particularitats de conjugason son presentats alfabeticament. Avèm al contrari causit d'agropar los vèrbs segon sas similitudas morfologicas. Per facilitar la recèrca, la lista alfabetica dels vèrbs estudiats es en tèsta de cada grop. *A1b, *A1c, *B2b, *C14c son pas de tipes diferents mai de remarcas als tipes A1, B2 e C14.A-PRIMIER GROP: conjugason a tematica vocala -a- infinitiu en -AR TIPE A1 : vèrbs a radicals non alternants A1a : parlar (+ auxiliar aver)*A1b : arribar (+ auxiliar èsser) *A1c : s'agrovar (forma pronominala solament) TIPE A2 : vèrbs a alternància regulara ò tonic/o atòn A2a : trobar/tròba (alternància regulara)A2b : soudar/sòuda (alternància empachada davant "u" [w]) [sOwda]/[sOwdo]TIPE A3 : vèrbs a alternància regulara è tonic/e atòn A3a : levar/lèvaA3b : crear/crèa (coma A3a, mai radical a finala vocalica, A8b) TIPE A4 : vèrbs a alternància excepcionala uè tonic/o, u atòn vojar/vuèja A4, A12 enjulhar/enjuèlha TIPE A5 : vèrbs a alternància excepcionala iè tonic/e atòn A5a : profechar/profiècha A5b : abandeirar/abandièiri TIPE A6 : vèrbs a alternància excepcionala uò tonic/"u" o "o" atòn A6a : recular/recuòla A6b : deslogar/desluòga TIPE A7 : vocala finala del radical jamai sillabic A7a : cambiar/càmbia (i non sillabic) [kambja]/[kambjO] A7b : embraiar/embraia (i non sillabic e intervocalic) TIPE A8 : vocala finala del radical totjorn sillabic A8a : enviar/envia (i sillabic) [embia]/[embiO] A8b : coar/coï, coa (o sillabic) TIPE A9 : vèrbs a alternància ortografica g/gu pegar/peguiTIPE A10 : vèrbs a alternància ortografica c/qu secar/sequiTIPE A11 : vèrbs a alternància ortografica ç/c caçar/caciTIPE A12 : vèrbs a alternància ortografica j/g assajar/assagiTIPE A13 : vèrb anar, present irregular, autres temps regulars TIPE A14 : vèrbs arcaïcs: dar, estar B-SECOND GROP: conjugason sufixada (sufix -iss-, -igu-, -isc-) infinitiu en -IR TIPE B1 : vèrbs sufixats (sufix generalizat) B1a : vèrbs regulars + auxiliar averlegir/legissi/legiguèri/legisca/legit B1b : vèrbs a radical vocalic esbaïr/esbaïssi/esbaïguèri/esbaït B1c : vèrbs regulars manca lo participi passat:ofrir/ofèrt, morir/mòrt, sofrir/sofèrt TIPE B2 : vèrbs mièg-sufixats (sufix solament quand deu èsser -igu-) B2a : vèrbs regulars + auxiliar aver sentir/senti/sentiguèri/senta/sentit B2b : vèrb arcaïc: eissir B2c : vèrb arcaïc defectiu: ir B2d : vèrbs qu'esitan entre lo tipe B2 e C B2d1: vèrbs en -ir a alternància excepcionala uè tonic/o atòn 1)participi passat regular colhir/cuèlhi/colhèm/colhit 2)metatèsi rb/br, participi passat irregulat cobrir/cuèrbi/cobrèm/cobèrt dobrir/duèrbi/dobrèm/dobèrt B2d2: vèrb fúger Nòta: Alibèrt recommanda de manténer l'usatge de "formas non incoativas", çò es del tipe B2, sufixadas solament al preterit e al subjonctiu imperfach, qu'avèm causit de sonar "formas mièg-sufixadas". Ça que la, aquelas dichas formas, siá son inusitadas en lengadocian modèrn, siá implican d'evolucions foneticas particularas (dorbir/duèrbi/duèrp), siá relèvan puslèu d'una esitacion entre lo paragdima sufixat ("incoatiu") e lo paragdima radical (Ex: seguir e sègre que se pòdon acceptar totes dos). Apareis que podèm gardar normativament dins aquesta classa gaire de vèrbs (sentir, repentir, e l'arcaïc eissir) e que devèm en mai acceptar, e mai normativament, que sián tanben conjugats sul modèl de B1: sentissi,.. Sembla que per sentir, pudir, prusir, s'agís puslèu d'una esitacion entre la classa B1 e la C (sentre/sentèri, pudre/pudèri, prúser/prusèri) que d' una classa B2 particulara. Per seguir/sègre, s'acceptaràn doas conjugasons, segon B1 (legir) e segon C7 . C-TRESEN GROP: conjugason radicala infinitiu en -RE, -ER tonic e atòn, -IR TIPE C1 : radical en t C1a : batre, bat, batèri, batutC1b : metre, met, metèri, mes (part. passat irregular) TIPE C2 : radical en nd vendre, vend [ben], vendèri, vendut TIPE C3 : radical en rd C3a : pèrdre, pèrd [pEr(t)], perdèri, perdut C3b : ardre, ard, ardèri, ars (part. passat irregular) TIPE C4 : radical en d C4a : escodre, escot, escodèri, escodut C4b : poder, pòt, poguèri, pogut (part. passat irregular, alternància ò/o) C4c : mèdre, mèt, medèri, meis (part. passat irregular, alternància è/e) TIPE C5 : radical en b C5a : recebre, recep, receupèri, receuput C5b : saber, sap, saupèri, sauput (part. passat irregular) TIPE C6 : radical en mp rompre, romp [rrump] ~ [rrum], rompèri, romput, uda ~ rot, rota part. passar irregular TIPE C7 : radical en g sègre, sèc, seguèri, seguit TIPE C8 : radical en u o v C8a : dever, deu, deguèri, degut C8b : mòure, mòu, mourà (alternància ò/o entrepachada davant u) [mOwre], [mOw], [mOwra] C8c : escriure, escriu, escriguèri, escrich ( part. passat irregular) C8d : viure, viu, visquèri, viscut (part. passat irregular) C8e : aver, a, aguèri, agut (irregularitats) TIPE C9 : radical en s(/i) C9a : creire, cresi, crei, creguèri, cregut C9b : còire, còsi, còi, coguèri, cuèch (alternància ò/o, part. passat irregular) fòire, fòsi, fòi, foguèri, fòs/fosegut C9c : veire, vesi, vei, vegèri, vist (part. passat irregular) C9d : traire, trasi, trai, traguèri, trach (part. passat irregular) jaire, jasi, jai, jaguèri, jagut C9e : faire/far, fau, fa, faguèri, fach (present e part. passat irregulats) C9f : taire, tasi, tai, tasèri, tasut ( part.passat e preterit en -s) TIPE C10 : radical en s(/tz) C10a : rire, risi, ritz, riguèri, rigut C10b : dire, disi, ditz, diguèri, dich (part. passat irregular) C10c : sufire, sufisi, sufís/sufitz, sufiguèri, sufit condir, condisi, condís/conditz, condiguèri, condit confir, confisi, confís/confitz, configuèri, confit C10d : conclure, conclusi, conclutz, concluguèri, conclús C10e : aduire, adusi, adutz, aduguèri, aduch/aduit (part. passat irregular) TIPE C11 : radical en s cóser, cos, cosèri, cosut TIPE C12 : radical en u(s) claure, clau, clauguèri, claus TIPE C13 : radical en is/iss C13a : nàisser, nais [najs], nasquèri, nascut C13b : conóisser/conéisser, coneis, coneguèri, conegut C13c : téisser, teis, tesquèri, tescut TIPE C14 : radical en n C14a : venir, ven, venguèri, vengutC14b : téner, ten, tenguèri, tengut C14c : prene, pren, prenguèri, pres (part. passat irregulat) TIPE C15 : radical en nh C15a : plànher, planh, planguèri, plangutC15b : jónher, jonh, jonguèri, jonch, (part. passat irregular) *C15c : formas en -nger de l'infinitiu d'aquestes vèrbs plànger, plangi, plang, plangèri, plangutjónger, jongi, jong, jongèri, jongut TIPE C16 : radical en m témer, tem [ten], temèri, temut (arcaïc) resémer, resem, resemèri, resemut TIPE C17 : radical en l C17a : valer, val, valguèri, valgutC17b : voler, vòl, volguèri, volgut (alternància ò/o) C17C : caler, cal, calguèri, calgut (vèrb defectiu) TIPE C18 : radical en r ou rr C18a : córrer, cor, correguèri, corregut C18b : quèrre, quièr, quereguèri, querit (part. passat irregular) pàrer, par, pareguèri, parega, paregut TIPE C19 : radical en lv resòlver, resòlv [resOl], resolguèri, resolgutTIPE C20 : radical en lz/us C20a : vòuser/vólzer, vòus/vols, vouseguèri, vousut/volzutC20b : mólzer, mols, molzèri, molzut TIPE C21 : radical en rn cèrner, cèrn [sEr], cernèri, cernut TIPE C22 : radical en nç véncer, venç, venquèri, vencut TIPE C23 : radical en rç tòrcer, tòrç [tOr(s)], torcèri, tòrs/torçut (alternància ò/o)
TIPE C24 : radicals divèrses èsser/èstre **** errata du "verbe occitan" errata verbe occitan |
|