UOE

LENGA E NATURA NÒSTRAS

ACTES DE L'UNIVERSITÉ OCCITANE D'ÉTÉ de NÎMES ACTES DE L'UNIVERSITAT OCCITANA D'ESTIU de NIMES
	JARDINS DE LA FÒNT
FAIRE DE BOTANICA EN OCCITAN (UOE 1992)
L'article analisa lei diferents problèmas de nòrma lexicala que rescòntra una botanista menada a faire de cors e de sortidas botanicas tot en occitan. Son detalhats : - lo vocabulari de la classificacion - lo vocabulari de la floristica - lo vocabulari deis associacions vegetalas - lo lexic dei plantas. Mòstra la facilitat de faire de botanica en occitan essent la proximitat de l'occitan e dau latin, e la caracteristica de l'occitan de fargar de collectius amb un nom de planta, qu'ajuda a faire de lecturas de païsatges sens artificialitat lexicala.

LO VÈRB OCCITAN E LO GIDILÒC (UOE 1995)
Article de P. Sauzet e J. Ubaud sus la tòca de l'obratge de conjugason "Lo Vèrb Occitan" e sus lo trabalh de lexicografia menat au Gidilòc.

LEXICOGRAFIA OCCITANA : LO PRÈTZFACH IMPOSSIBLE ( UOE 2003)
La granda misèria de la lexicografia occitana contemporanèa, qu’avèm ja mencionada dins d’articles per Lenga e País n° 30 e 33 es un ponch que nos ten evidentament a còr, tant es la sorsa màger de l’inseguretat linguistica que patisson leis usatgiers. Au mens lei que son conscients de sa flaquesa personnala a l’escrich e qu’assajan de se melhorar (ne’n siam), e conscients de la marrida qualitat deis obratges en circulacion, que fan qu’augmentar que mai aquela inseguretat e la possibilitat qu’una nòrma establa s’establigue. Abordarem donc en quauquei ponchs lei causas e leis efèctes d’aquela misèria, sens mascarar nòstra pensada per se conformar au « politicament corrècte per desplaire en degun » o a la politica de l’estruci, per fins d’ensajar de faire prene consciéncia ais usatgiers, ais institucions o associacions e ai poders publics, tot lo camin que demòra de faire per arribar a una lexicografia adulta, credibla, e subretot eficaça per la lenga. Pescarem mantunei frasas dins lo prefaci gròs de nòstre diccionari ortografic en preparacion, que descriu justament lei dificultats nombrosas rescontradas sus lo camin de la lenga, en diacronia e en sincronia, que son mai sovent puslèu (totjorn) d’òrdre ideologic que non pas tecnic.
1- SOCIALIZAR LA LENGA SENS OBRATGES FISABLES : l’impossibla avançada 2 - LO SENTIMENT DE RELIGIOSITAT A RESPÈCTE DEI DICCIONARIS : l’impossibla critica 3 - LO CÒRPUS JAMAI QUANTIFICAT : lei paraulas perdudas 4 - LA NÒRMA ORTOGRAFICA : lo luòc ultim dau poder 5 - LA MANCA DE PRODUCCION D’OBRATGES PEDAGOGICS : tota l’energia per la literatura narcissica 6 - LO DESINTERÈST DEI PODERS POLITICS : lo mesprètz afortit 7 - LO DESINTERÈST O L’AGRESSIVITAT DEIS OCCITANS : la neuròsi de mòrt 8 - LO PRÈTZFACH DAU LEXICOGRAF EN OCCITAN : gerir non la tecnica dau mestier mai lei conflictes 9 - CONCLUSION : quora l’auba ? (lo legeire tendrà compte de la preséncia de quauquei decas non corregidas dins la publicacion, coma sorça (per sorsa), a respièch de (per a respècte de), insecuritat (per inseguretat))

MISTRAL E LA LEXICOGRAFIA OCCITANA (UOE 2004)
En aquesta annada de dobla celebracion mistralenca, direm sens galejar que l’òbra de F. Mistral que nos agrada lo mai es … Lou Tresor dóu Felibrige. L’avèm legit en entier, i trabalheriam au quotidian pendent 12 ans dins l’encastre dau Gidilòc e contunhiam d’i trabalhar : es un obratge que coneissèm donc fòrça ben e qu’avèm de mai comparat amb a pauc près totei lei diccionaris de lengadocian e de provençau. Monument de lenga qu’es plus la pena de ne mostrar la qualitat lexicografica, la riquesa tant linguistica coma etnografica, mai que pasmens tot occitanofòn possedís pas (pensam a d’unei lengadocians que ne son desprovesits e s’acontentan de sa palla còpia, lo diccionari d'Alibèrt). Aprofecharem aquesta intervencion, fòrça redusida essent lo temps impartit, per lo tornar situar dins la cadena dei trabalhs lexicografics menats en occitan (occitan-francés mai exactament), per menar quauqueis analisis criticas per mielhs n’aprofechar son contengut (que lo criticar es pas faire escòrna a son autor coma d’unei o pensan), e per veire dins quina draia una lexicografia modèrna se deuriá metre per esperar arribar un jorn a l’auçada d’aquesta òbra fondairitz per nòstra lenga.

OCCITÀNIA E MONDIALIZACION (UOE 2005)
Pichòta istòria d’escambis millenaris Occitanisme còntra mondializacion ? Faus problèma, per pas dire problematica nèscia, segon lo sens negatiu atribuit a l’ora d’ara au mot « mondializacion ». Que lo monde (e donc Occitania) se mondializa despuei que lo monde es monde, per lo mai grand profiech de totei (escritura, papier, veire, coton, seda, plantas manjadissas, medecina, matematica, astronomia, filosofia, eca). Que seriá de fach nòstra cultura, nòstrei paisatges, nòstra lenga, sens la mondializacion qu’a presidit a d’escambis fruchós ? Pas grand causa… Nòstra autenticitat intrinsèca suspausada es donc una pura invencion : çò qu’es autentic, son nòstrei saupre-fars, nòstre engèni/biais/gaubi, per adaptar, digerir, adobar d’ingredients venguts d’endacòm. Vaquí donc una pichòta istòria non exaustiva de tot çò que d’unei se creson « autenticament d’aicí », e qu’es perfiechament « estrangier ». Es d’una granda banalitat que de rapelar que la mar Mediterranèa es evidentament au centre d’aqueleis escambis, que siegon entre sei pòples ribairencs coma amb aquelei mai aluenchats, que sei merças mandadas per totei lei rotas (de la seda, de la sau, deis espècias) acabavan son viatge per batèus sus la mare nostrum.

Internet, vector poderós de totei leis còntravertats e asenadas linguisticas, ideologicas e istoricas (UOE 2011)
S’Internet es una aisina formidabla e indefugibla per trabalhar, s’es un vector de l’occitan e de la cultura occitana irremplaçable, que nos a permés d’èstre presents sus la tela coma totei lei culturas minorizadas que fins ara quasi censuradas de premsa, de ràdios e de televisions nacionalas, se dona accès sens se desplaçar en bibliotèca a una quantitat de libres pertocant a la cultura e l’istòria nòstras (e mai en francés), afavorisèt tanben l’expression de totei leis incompetents, enrabiats e malauts de tota mena (sens exageracion de lexic). Pas mai en occitan que dins leis autrei lengas evidentament, encara que pertocant « lei vejaires sus la lenga », liègi pas d’asenadas a prepaus de la lenga francesa tant gròssas coma aquelei que podèm legir a prepaus de l’occitan : degun francofòn de basa se pretend linguista au ponch d’argumentar sus l’ortografia de tau o tau mot e de demandar de comptes ai lexicografes. Au còntra, tot occitan s’estima competent per pas dire especialista ponchut de la lenga, e i va de son ipotèsi en onomastica, en etimologia, en ortografia, afortida amb una totala assegurança e pasmens sens la mendra coneissença en latin e l’evolucion deis etimons, la mendra coneissença deis obratges especializats en onomastica, la mendra coneissença dei diccionaris. D’autrei (re)escrivon l’istòria sens la mendra coneissença dei fachs istorics, e la lectura, foguèsse en diagonala, de forums occitans fa paur quant ais orrors veïculadas. Plantas tintorialas e teissuts nòstres (UOE 2012) Provença e Lengadòc son celèbres per sa produccion de teissuts que la reputacion trespassa encara largament lei frontieras dei tèrras occitanas. Saupre-far eiretats de luenh geograficament (lei famosas indianas, educacion dei manhans), ò fargats sus plaça (usatge dei plantas tintorialas sauvatjas), lo domeni dei teissuts es un monde passionant tant sus lo plan economic (carriera dei Teissiers d’en pertot, fortuna economica en causa dau pastèu ò de la garança ò de la seda) coma sus lo plan deis arts decorativas. Abordarai donc leis aspèctes botanic, estetic e lexicografic.
Escrichs sus lei femnas, escrichs dei femnas occitanas (UOE 2013)
La literatura dei femnas occitanas passèt totjorn per malha… d’azard segurament. Quasi absentas deis antologias (au melhor 2 femnas citadas sus 50 autors, lo mai sovent deguna femna, d’azard totjorn), es un trabalh gròs de tornar metre la man sus leis escrichs dei femnas, de totei lei femnas. D’uneis òmes gausèron avançar que se n’i a pas dins leis antologias, es que « i a pas de femnas autoras » ; que se son pas seleccionadas, es perque, objectivament, « escrivon mens ben » ; que « de l’avís generau, lei trobairitz son mens bònas que lei trobadors » (sic, e resic). Son tanben pas ensenhadas dins lei cors publics d’occitan : passèri 8 annadas a Marselha sens aver jamai estudiar la mendra linha dei Provençalas Maria Bruneau-Pitot, Elisabèt Bremond-Gautier, Marcèla Drutel, Enrieta Dibon (Farfantello), Maria Mauron, Arleta Roudil, Nona Judlin, etc., etc., ni mai jamai ausit son nom. Parlem pas dei Lengadocianas, Lemosinas, Gasconas, mai aluenchadas. (...) La recèrca dei tèxtes d’autoras es donc un trabalh de paciéncia, en defòra de quauqueis unas un pauc mai celèbras : espepissar leis armanacs, trevar lei libraris en libres ancians per crompar d’obratges, trevar lei bibliotècas, amb una pèrda de temps totalament anormala, foguèsson estadas, aqueleis escrivanas, degudament repertoriadas e publicadas. (...) A rebors, quina abondància, quina riquesa, quina gabegia, en matèria de lexic e provèrbis misogins ! Aquí òc, lei femnas son presentas ! Lei diccionaris ne son clafits, e leis autors an negrejat de centenaus de linhas sus lo tèma, amb una delectacion que confina a la ginofobia pura e simpla. Coma escriguèt Danisa Uurroz en presentant la critica de mon libre, es una vertadiera « lapidacion verbala », que sa violéncia dona lo descòr. D’autant mai per un mitan qu’a costuma de se presentar pastat de valors trobadorescas ! Ais ortigas, aquestei valors, que s’afichan solament per se donar bòna consciéncia a pauc de frais, quand tot lo quotidian viscut per lei femnas pròva lo contrari. Faguèri lo recampament d’aqueste lexic pauc gloriós a flor e mesura de la lectura dei diccionaris que cotregi, coma lexicografa, d’oras e d’oras quotidianament. Ren nos es esparnhat, a nautrei femnas, segon la logica dau « totjorn tròp/pas pron » : tròp bèla/tròp laida, tròp maigra/tròp gròssa, tròp de popas e de cuòu/pas pron de popas e de cuòu, tròp nècia/tròp intelligenta, tròp ben penchinada/pas pron penchinada. Dins mon obratge, faguèri una restitucion alfabetica d’aqueleis escòrnas. Se pòt faire tanben una classificacion semantica ...